ویدئو چیست؟

تعریف ویدئو 

ویدئو مجموعه‌ای از تصاویر است که با یک ضرب‌آهنگ مشخصی نمایش داده می‌شود و می‌تواند با یک صدا منطبق شده باشد و یا حتی بدون صدا باشد.

ویدئو یکی از ارکان مهم بازاریابی در کنار محتوا، تصویر و صدا است که اطلاعات زیادی درباره آن در سایت‌های ایرانی نیست اما از آنجا که قدرت وایرال شدن زیادی دارد به شدت برای بازاریابی دیجیتال کمک کننده است و بیشتر ترافیک وبسایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی را به خود اختصاص داده‌ است. آمار نشان می‌دهد که بیشتر افراد با تمرکز بالایی ویدئوها را می‌بینند و اگر چند ثانیه اول جذب ویدئو شوند تا آخر ویدئو را تماشا می‌کنند که این میزان تمرکز و توجه در رابطه با عکس و کپشن وجود ندارد.

تاریخچه ویدئو

امروزه هنگامی که در رابطه با ویدئو صحبت می‌شود در واقع منظور ویدئو‌های دیجیتال است. در‌حالی که ویدئو از فضای آنالوگ شروع شده است و بعضی‌ها شروع ویدئو را با تلویزیون‌های (Cathode-ray tube) CRT می‌‌دانند. برخی دیگر شروع ضبط ویدئو بر روی نوارهای Tap در سال 1956 میلادی را شروع عصر ویدئو می‌دانند. تعدادی سال 1971 میلادی که در آن تولید دستگاه ضبط و پخش ویدئو توسط شرکت سونی صورت گرفت را شروع این عصر می‌دانند.

از ابتدای صنعت سینما، انواع تغییرات تکنولوژیک را بر روی ویدئو شاهد هستیم که به شدت تغییرات چشمگیر و رو‌به ‌رشدی داشته‌ است. صدا در مقایسه با ویدئو تغییرات و اثرگذاری کمتری داشته است و می‌توان گفت که ویدئو ماندگاری و تاثیرگذاری بیشتری دارد. از زمانی که ویدئو وارد فضای تعاملات ذهنی انسان شد، به طور مرتب توانسته است توجه افراد را بیشتر و بیشتر به خود جلب کند. صاحبان کسب‌وکار بعد از اینکه متوجه شدند که مخاطبانشان چه کسانی هستند، کجا هستند و به چه چیزی توجه می‌کنند، باید به‌طور مداوم در‌ معرض دید مخاطبان خود قرار بگیرند.

در گذشته، صاحبان کسب و کار به عنوان اسپانسر به‌صورت زیرنویس یا به‌صورت تبلیغات داخل برنامه‌ای عمل می‌کردند. امروزه با ظهور اینترنت، این فرصت به صاحبان کسب‌وکار داده شده است که با هزینه نسبتاً مناسبی، تجهیزات فیلم‌برداری و صدا‌برداری را با کیفیت خوبی تهیه کرده و ویدئوهای مناسب کسب‌وکار خود را بسازند. برای مثال دوربین‌های حرفه‌ای DSLR، که کیفیت خوبی دارد همراه با نور مناسب و پرده سبز برای تصویربرداری کافی است و همچنین با استفاده از میکروفون‌های حرفه‌ای می‌توان استودیو خیلی خوبی درست کرد و فقط با یک اپراتور می‌توان به‌راحتی هفت تا هشت دقیقه ویدئو تولید کرد در‌صورتی‌که قبلاً به تعداد زیادی افراد حرفه‌ای و تیم تدارکات احتیاج بود.

نکته قابل توجه این است که امروزه با استفاده از گوشی موبایل می‌توان ویدئو را ضبط کرد و به‌راحتی آن را ویرایش و منتشر کرد. به‌عبارتی ساخت و انتشار ویدئو برای همگان امکان‌پذیر است. ولی باید مفاهیم پایه‌ای را برای انجام ویدئو‌ مارکتینگ به‌صورت جدی یاد بگیریم.

یک ‌سری پارامترهای فنی وجود دارد مثل رزولوشن، نسبت ابعاد تصویر، نرخ تازه‌سازی، عمق یا تعداد رنگ که در ادامه تعدادی از پارامترها را با هم بررسی می‌کنیم.

آشنایی با برخی پارامترهای فنی در ساخت ویدئو

Frame rate (فریم ریت)

هر تصویر یک فریم است و فریم‌ریت برابر است با تعداد فریم بر ثانیه. ویدئو مجموعه‌ای از تصاویر است که با سرعت مناسبی مثلاً بیش از 6 یا 8 تصویر در ثانیه نمایش داده شود و باعث می‌شود ما تصاویر را به‌صورت پیوسته مشاهده ‌کنیم. معمولاً برای ویدئوها اگر تعداد تصاویر در ثانیه بیش از 12 یا 15 تصویر باشد چشم پرش تصاویر را متوجه نمی‌شود و تصاویر را به‌صورت پیوسته مشاهده می‌کند. اما 3 فریم در ثانیه باعث می‌شود ویدئو را با پرش زیادی مشاهده کنیم.

به‌طور استاندارد برای ویدئوها 25 تصویر در ثانیه نمایش داده می‌شود. تعداد تصاویر یا فریم‌ها در حجم ویدئو تاثیر دارد، هر‌ چه تعداد تصاویر یا فریم‌ها در ثانیه بیشتر شود حجم ویدئو بیشتر می‌شود. راه‌هایی برای کم کردن حجم ویدئو وجود دارد که در ویدئو بعد به آن می‌پردازیم. نکته قابل توجه این است که حجم ویدئو در تعداد بازدید آن ویدئو مهم است. تعداد فریم‌ها نیز در ساختار پیوستگی ویدئو مهم است که ویدئو پرش نداشته باشد لذا باید به یک تعادل در میزان تعداد فریم‌ها و حجم ویدئو رسید. تعداد فریم‌ها باید متناسب با موضوع فعالیت باشد. برای مثال در وبینارها تعداد فریم در ثانیه پایین آورده می‌شود و حجم ویدئو کم می‌شود چون عملاً کیفیت ویدئو تصویر استاد مورد توجه نیست و بیشتر محتوای تدریس و اسلایدها اهمیت دارد.

یک استاندارد 97/29 فریم در ثانیه برای فضای دیجیتال نیز وجود دارد که در واقع هر 100 ثانیه 2997 فریم وجود دارد که در این ویدئو به آن نمی‌پردازیم. به‌طور کلی در ویدئو و یا ارائه شما اگر تحرک خاصی وجود ندارد می‌توانید تعداد فریم را از 25 فریم بر ثانیه نیز کمتر کنید تا حجم ویدئو شما کم شود.

Interlaced

Interlaced در نرم افزارهای ویدئویی وجود دارد و یک تکنیک کاهش حجم ویدئو ذخیره شده است. گاهی برای کاهش حجم ویدئو کل تصاویر ذخیره نمی‌شود و تنها قسمتی از هر تصویر یا فریم ذخیره می‌شود. به‌ این صورت که هر تصویر به سطرهای مختلفی تقسیم شده و در یک فریم سطرهای فرد تصاویر ذخیره می‌شود و در فریم بعدی سطرهای زوج ذخیره می‌شود که به آن Interlaced می‌گویند و در زمان پخش ویدئو با تکنیکی تصویر کامل نشان داده می‌شود. بیشتر در بازی‌‌ها و خیلی از ویدئوها از این تکنیک استفاده می کنند.

Progrogressive

برای ویدئوهایی که در فضای دیجیتال استفاده می‌شود از مدل Progrogressive استفاده می‌شود، بدین معنی که کل فریم‌ها و تصاویر را با فشرده‌سازی ذخیره می‌کنند. کل تصاویر با فشرده‌سازی‌های جدیدی مانند MPEG-4 ‌ذخیره می‌شوند که به آن Progrogressive می‌گویند. در هنگام ضبط ویدئو حتماً گزینه Progrogressive را انتخاب کنید زیرا تکنیک Interlaced در خیلی از ابزار‌ها پخش نمی‌شود.

نسبت اعداد یا Aspect Ratio

نسبت اعداد به نسبت تعداد پیکسل طول و عرض تصاویر گفته می‌شود. تلویزیون‌های قدیمی تقریباً مربعی بوده اند با نسبت4:3 در‌صورتی‌که در مانیتورهای جدید اندازه تصاویر 1080*1920 پیکسل یا به نسبت 16:9 (16 به 9) است. نسبت‌ها در فضاهای مختلف متفاوت است برای مثال در تلگرام تصاویر در اندازه 600*800 پیکسل یا به نسبت 4:3 بهتر نمایش داده می‌شوند یا در اینستاگرام نسبت 1:1 برای نمایش تصاویر بهتر است. تفاوت نسبت‌ها سبب می‌شود هنگام تولید ویدئو، به نسبت مناسب برای فضای انتشار ویدئو توجه داشته باشیم. توصیه می‌شود ویدئو را با نسبت متناسب با ابزار تولید ویدئو ضبط کنیم و در انتها با کراپ یا کارهای مشابه به نسبت متناسب با فضای انتشار تبدیل کنیم. اگر ویدئویی با نسبت 16:9 ضبط شود، برای انتشار در تلگرام یا اینستاگرام تغییراتی لازم دارد که نسبت تصویر مناسب آن فضا شود، عملاً قسمتی ار تصویر حذف می‌شود و یا به بالا و پایین تصویر فضای سیاه اضافه شود.

در قسمت تنظیمات گوشی‌های همراه و یا دوربین‌های DSLR می‌توان نسبت تصویر مناسب را انتخاب کرد. فیلم‌برداران حرفه‌ای می‌دانند که اگر تصویر را 16:9 ضبط کنند در‌ موقع انتشار کدام قسمت‌های تصویر حذف می‌شوند ولی افراد مبتدی و غیر حرفه‌ای قبل از ضبط تصویر، نسبت ابعاد را از تنظیمات تعیین کنند تا مشکلی در زمان کراپ وجود نداشته باشد.

انواع مختلف نسبت ابعاد در ضبط ویدئو وجود دارد که بیشتر 1080*1920 پیکسل یا به نسبت 16:9 (16 به 9) است. اگر از گوشی همراه و یا دوربین DSLR برای ضبط با ابعاد 1080*1920 پیکسل یا به نسبت 16:9 (16 به 9) استفاده می کنید، دقت کنید که 10 تا 20 درصد از اطراف تصویر حذف خواهد شد بنابراین توجه کنید اطلاعات مهمی در آن قسمت نباشد. تا مدتی پیش، بیشتر ویدئو‌ها به صورت افقی بود ولی با آمدن اینستاگرام، ویدئوهای عمودی با نسبت تصویر 9:16 (9 به 16) نیز مرسوم شد. امروزه دوربین‌های حرفه‌ای نیز به صورت عمودی فیلم‌برداری می کنند تا کیفیت بهتری را برای اپلیکیشن‌هایی مثل اینستاگرام و تیک‌تاک ارائه دهند. پس قبل از شروع فیلم‌برداری حتماً باید به نسبت ابعاد تصویر توجه کرد که در حذف و اضافه، اطلاعات مهمی از تصویر از بین نرود.

یک نکته فنی نسبت ابعاد تصویر این است که پیکسل‌ها درفضای دیجیتال معمولاً مربعی هستند ولی در ویدئوها و بعضی از تلویزیون‌ها پیکسل‌ها مستطیلی می‌باشند. دقت کنید معمولاً ویدئو‌ها، با حجم و کیفیت بالا ضبط می‌شود و بعد کاهش داده می‌شود. بعضی افراد معتقدند که از ابتدا با کیفیت پایین مثل 480*640 ضبط شود و در فضاهایی مثل آپارات، تلگرام پخش شود ولی توصیه می‌شود که با همان کیفیت استاندارد1080*1920 و یا گاهی 720*1280 ضبط شود و بعداً در ادیت با استفاده از ابزارهایی رزولوشن تصویر را کم کنید. در‌صورتی‌که تصویر با رزولوشن پایین را نمی‌توان به رزولوشن ‌ بالاترتبدیل کرد و تصویر به‌دست آمده رانژه و یا مربع مربعی می‌شود.

نوع‌ رنگ

انواع و اقسام کدینگ رنگ‌ها وجود دارد که YcbCr و YUV متداول‌ترین نوع‌های رنگ در فضای دیجیتال هستند که از این مدها در نرم‌افزار‌ها استفاده ‌می‌شود.

عمق رنگ

تعداد بیت‌های لازم برای ذخیره کردن رنگ هر پیکسل است. در مدل RGB (Red Green Blue) که در ابزارهای دیجیتال هم استفاده می‌شود، 8 بیت برای رنگ قرمز ((Red، 8 بیت برای رنگ سبز (Green) و 8 بیت برای رنگ آبی(Blue) در نظر گرفته می‌شود و ترکیب این سه رنگ در مجموع 16 میلیون رنگ را ایجاد می‌کند. از این مدل در ویدئو معمولاً استفاده نمی‌شود و در ویدئوها از مدل‌هایی که اختلاف رنگ بین نقاط کناری و فریم‌های بعدی وجود دارد استفاده می‌شود و باعث می شود که عمق بیت به 4،2،2 برسد و به‌جای 24 بیت بتوان از 8 تا 12 بیت استفاده کرد.

کیفیت ویدئو

کیفیت ویدئو از نظر بعضی افراد با چشم سنجیده می‌شود که بستگی به فرد و یا المان‌های موجود در تصویر دارد که هر‌چقدر جذابیت آن بیشتر باشد کیفیت بالاتری برای ویدئو در‌نظر می‌گیرند. اما در واقعیت مدل‌های اساسی تعیین کیفیت ویدئو وجود دارد. دو مدل از استانداردهای رسمی کیفیت ویدئو PSNR و DSIS می‌باشد که بسیار تخصصی هستند.

روش فشرده سازی

معمولاً حجم ویدئوها بالا است و برای کاهش حجم ویدئو و حذف دیتا از روش‌هایی مثل لوزی یا حذف دیتا استفاده می‌شود.

برای فشرده سازی و کاهش حجم ویدئوها از استانداردهای مختلفی مانند

(در CD) MPEG-1، (در DVD و ماهواره) MPEG-2، MPEG-4 یا MP4 ، AVCHD وGP 3 (در موبایل) استفاده می‌شود.

فرمت ویدئو

نوع فشرده‌سازی معمولاً در فرمت ویدئو اعمال می‌شود. امروزه برای پخش ویدئو از دو فرمت مهم استفاده می‌شود که معروف‌ترین ابزار ضبط و کپچر کردن تصویر، فرمت MOV می‌باشد، و در ابزارهای پخش،MP4 بهترین فرمت پخش ویدئو در ابزارهای پخش ویدئو است. همچنین فرمتMKV برای پخش فیلم‌های سینمایی و TS فرمت پخش فیلم در ابزارهای استریمینگ مانند فیلیمو و نماوا است. فرمت MP4 پر استفاده‌ترین فرمت است که در ابزارهای مختلف پخش ویدئو از جمله وب سایت‌ها، پلتفرم‌ها، شبکه‌های اجتماعی و موارد مشابه دیگر استفاده می‌شود. بیشتر ویدئوها با این فرمت خروجی گرفته و ادیت می‌شود و در نهایت منتشر می‌شود. نکته قابل توجه این است که MP4 انواع مختلفی دارد مثل MP4 استاندارد، MP4 H261 ، MP4 H263، MP4 H264 و MP4 H265.

ویدئو از زمانی‌که پا به عرصه حضور گذاشته است بسیار مورد توجه قرار گرفته است مخصوصاً در حوزه آموزش هیچ جایگزینی ندارد. امروزه با توجه به اثرگذاری ویدئو در جذب مخاطبان، صاحبان کسب و کار برای توسعه کار و جذب مخاطبان بیشتر لازم است که با چگونگی و چرایی ویدئو بیشتر آشنا شوند.

خلاصه موضوعات ویدئو