گیمیفیکیشن (Gamification)
به استفاده از تکنیک‌هایی که بازی‌ها را جذاب می‌کند در فضای غیر بازی و جدی گیمیفیکیشن می‌گویند.
فضای بازی‌ها شامل تجربه و یک سری عناصر بازی هستند که در کنار یکدیگر با هم هماهنگ می‌شوند و یک بازی را تشکیل می‌دهند.
تاریخچه استفاده از گیمیفیکیشن
انسان‌ها برای انجام کارهای سخت و تکراری که از حوصله‌شان خارج بود، به الگو برداری از بازی روی آوردند. مثلا کشاورزان با آوازخوانی و بعدها استفاده از حرکات موزن در حین انجام کار، اعمال سخت و تکراری را برای خود سرگرم‌کننده و تحمل‌پذیر می‌کردند.
استفادۀ کشاورزان از آواز و رقص در زمانی که حتی نمی‌دانستند گیمیفیکیشن چیست اولین استفادۀ انسان‌ها از گیمیفیکیشن در طول تاریخ بود.
بازی‌ها یک سری اِلمان‌هایی دارند، که باعث می‌شود یک کار سنگین که نیاز به انرژی زیاد دارد، جذاب شود و ما از انجام دادن آن کار خسته نشویم. بنابراین اگر بخواهیم سیستمی را گیمیفای کنیم باید اِلمان‌هایی را انتخاب کنیم که با کارهایی که کاربران انجام می‌دهند و تجربیاتی که خواهند داشت سینک و همگام باشد.
تجربیات شامل اتفاقاتی هستند که کاربر می‌بیند و انجام می‌دهد تا به یک هدف برسد و اِلمان‌هایی هم وجود دارند که اعمال را جذاب‌تر و سطح‌بندی می‌کنند.
در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که اِلمان‌های گیمیفیکیشن چیست؟ چگونه تعریف می‌شوند و چگونه می‌توان آن‌ها را به تجربیات یک فضای کاری و بازی وصل کرد.
تفاوت بازی و فضای گمیفیکیشن چیست؟
در حقیقت فضای بازی‌ها محدود به یک دوقطبی گیمیفیکیشن و بازی نیست. یک فضای چهارقطبی شامل بازی جدی، اسباب‌بازی، طراحی مفرح و گیمیفیکیشن را در بر می‌گیرد.
بازی جدی
بازی جدی یا Serious Game فضای شبیه‌سازی شده‌ای از محیطی کاملا جدی است. این بازی‌ها کاملا هدفمند هستند و کل سیستم را پوشش می‌دهند. بازی جدی‌ها در موارد آموزشی یا تربیت نیرو برای انجام کارهای خاص استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال بازی‌هایی که برای آموزش راندن جت در ارتش استفاده می‌شود یا بازی‌های شبیه‌سازی شده برای آموزش رانندگی جز این دسته به‌حساب می‌آید.
فضای بازی جدی برای این طراحی می‌شود که میزان ریسک آموزش کمتر شود. در این‌صورت player در یک فضای شبیه‌سازی شده بدون خطر آزمون و خطا کرده و با آمادگی بیشتر وارد فضای واقعی برای موارد پر ریسکی چون یادگیری رانندگی می‌شود.
طراحی مفرح یا Playful Design
اگر یک بازی یک سری از اجزایش به صورت گیم درآید و هدفمند هم نباشد به آن طراحی مفرح یا Playful Design می‌گویند. معمولا افراد این بازی‌ها را با گیمیفیکیشن اشتباه می‌کنند. تفاوت گیمیفیکیشن و طراحی مفرح در هدفمند بودن آن است.
مثلا در گوگل از سرسره برای جابه‌جایی افراد مابین طبقات استفاده می‌کنند. این استفاده از بازی در محیط کار هدفمند نبوده بلکه صرفا برای سرگرمی است و Playful Design حساب می‌شود.
اسباب بازی Toys
اسباب‌بازی‌ها شامل دسته‌ای هستند که کل سیستم را در بر‌می‌گیرند ولی هدف خاصی را در بر‌نمی‌گیرند و صرفا برای سرگرمی طراحی می‌شود.
گیمیفیکیشن چیست؟
بازی هدفمندی که یک سری از اجزای آن به‌شکل بازی در آمده باشد ولی تمام محیط به‌شکل بازی نیست را گیمیفیکیشن می‌نامند. حتی در برخی از گمیفیکشن‌های موفق اکثرا شکلی که از محیط دیده می‌شود شبیه بازی نیست.
برخی این‌گونه تصور می‌کنند که باید گیمیفیکیشن در یک محیط بازی‌گونه و برای کودکانی که علاقه به بازی دارند مورد استفاده قرار گیرد؛ درصورتی که گیمیفیکیشن را می‌توان در محیط‌های بسیار رسمی و جدی و برای بزرگسالان استفاده نمود.
در نهایت می‌توان گفت هیچ الزامی به استفاده از محیط بازی‌گونه وجود ندارد. ترجیحا بهتر است محیط حالت جدی داشته، اصلا شبیه بازی نبوده اما عناصر بازی بصورت زیر پوستی در آن قرار بگیرد.