تئوری خودارزیابی

تئوری خود ارزیابی (‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌Self-determination Theory)

تئوری خود ارزیابی یکی از تئوری‌های معروف و مطرح در حوزه‌ی علوم اعصاب (Neuroscience) است و چون گیمیفیکیشن هم یکی از زیرمجموعه‌های علوم اعصاب است، از تئوری خودارزیابی در آن بسیار استفاده می‌شود.

کاربرد تئوری خود ارزیابی چیست؟

هرگاه بخواهیم سیستمی را طراحی کنیم که به‌صورت خودکار کاربر را در یک روال رشد قرار بدهد و در کاربر ایجاد انگیزه کند تا با سرعت بیشتری نسبت به قبل کاری که از او می‌خواهیم را انجام دهد، از تئوری خود‌ارزیابی استفاده می‌کنیم.

اجزای تشکیل دهنده تئوری خود ارزیابی

تئوری خود ارزیابی شامل سه قسمت می‌شود.

• استقلال (Autonomy): باید در سیستمی که برای کاربرمان طراحی می‌کنیم، شکلی از استقلال را به او القا کنیم. کاربر باید این حس را داشته باشد، که می‌تواند مستقل و بدون نیاز به کمک شخصی دیگر، خودش تمام کارهایی که از او خواسته‌ایم را انجام دهد. در اینصورت کاربر خودش از خودش یاد خواهد گرفت.

• رقابت (Competition): سیستم باید این حس را به کاربر انتقال دهد که نه تنها مستقل است بلکه به درجه‌ای رسیده که می‌تواند با سایر افراد رقابت کند. این حس استقلال در کنار رقابت با بقیه و احتمال پیروزی بر برخی از آن‌ها حس پیشرفت و ماهر بودن را به کاربر منتقل می‌کند.

پس ما باید یک رقابتی هم در سیستم بوجود بیاوریم که افراد بعد از اینکه حس استقلال پیدا کردن نسبت به هم ارزیابی شوند.

• مرتبط بودن (Relatedness): در مورد قبلی تا حدودی به این موضوع پرداختیم و دیدیم لازم است کاربر با افرادی دیگری رقابت کند. رقابت به معنی آن است که افراد دیگری هم در این سیستم هستند، پس باید یک ارتباطی بین آن‌ها وجود داشته باشد.

در سیستم ما کاربر باید بتواند موفقیت‌هایی را که کسب می‌کند، به بقیه افرادی که در سیستم هستند نشان بدهد. البته این باعث می‌شود که شکست‌هایش نیز دیده ‌شود.

همه‌ی ما علاقه‌مندیم که موفقیت‌هایمان به دیگران نشان داده شود که به آن تاثیر اجتماعی مثبت می‌گویند و از تاثیر اجتماعی منفی که نمایش شکست‌هایمان است گریزانیم. سه مورد استقلال، رقابت و مرتبط بودن در کنار یکدیگر تئوری خود ارزیابی را ایجاد می‌کنند. قرار است در آینده بیشتر از تئوری خود‌ارزیابی استفاده شود.

در حال حاضر بالاترین سطح استفاده شده از SDT در نوعی از دستگاه‌ها است که روی مغز افراد قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها می‌توانند میزان احساسات، رشد معنوی و همچنین موارد مربوط به تناسب اندام مانند رشد عضلانی را اندازه‌گیری کنند.

در اینگونه خود ارزیابی ها ما خودمان برای خودمان چالش تعیین می‌کنیم، میزان سختی چالش مشخص شده، میزان پیشرفت ما برای رسیدن به چالش پیگیری و گزارشی برای آن تهیه می‌شود.

تمامی موارد بالا ما را به سمت پیشرفت بیشتر در هر زمینه‌ی با اهمیت از زندگیمان سوق می‌دهد، همچنین چون قابل اشتراک‌گذاری است با تاثیر اجتماعی مثبتی که می‌توانیم بعد از تحسین‌ها و فیدبک‌های مثبت دریافت کنیم، سرعت پیشرفتمان سریعتر خواهد شد. اتفاقی که در آینده قرار است بیافتد این است که حتی لازم نیست چالش‌ها را خودمان تعیین کنیم، بلکه خود سیستم چالش‌ها را پیش‌بینی و طراحی می‌کند و نوار پیشرفتمان را نشان می‌دهد و دیگر لازم نیست که به آن نشان دهیم که در چه چالشی و به چه میزان موفق شدیم.

خلاصه موضوعات ویدئو