پرسش و پاسخ دوره بازاریابی دیجیتال - 19 دیماه 1401
سوال 1: سوالم در مورد سئوی صفحات فروشگاهیه: تا چه حد مجاز به استفاده از جمله ها و متن های تکراری در صفحات محصول هستیم؟ مثلا آیا میتونیم سوالات متداول یا روش خرید و پرداخت و چیزهایی از این قبیل رو تکرار کنیم؟
پاسخ: درسته که ما تلاش می‌کنیم که تمام استانداردها و اصول سئو را رعایت کنیم، اما در نهایت اونچه که در سایت مهمه، تجربه کاربری مخاطبه. محتوایی که نوشته شده باید هدفش جذب مخاطب باشه، نه صرفاً قرار دادن کلمات کلیدی به هر ترتیبی در محتوا برای گرفتن رنکینگ گوگل. استفاده از مواردی که گفتین هم تا حدی مجازه که مخاطب به صفحه جذب بشه و با صفحه تعامل بیشتری داشته باشه و بهش کمک کنه تا انتخاب و در نهایت خرید بهتری داشته باشه و نباید براش آزاردهنده باشه. خودتون رو درگیر اعداد نکنید، در نهایت شما باید نیازهای محتوایی مخاطب رو رفع کنید و هدفتون جلب رضایت اون باشه.
سوال 2: پنج قدم راه اندازی یک وبسایت فروشگاهی چیست؟
پاسخ: بسته به اینکه چطور یک سایت فروشگاهی را راه اندازی می‌کنیم، گام‌ها و روش‌های مختلفی وجود داره. در حالت کلی میتونیم این مراحل رو نام ببریم:
گام 1: شما یک ایده‌ای رو مطرح می‌کنید. که قصد فروش چه کالایی رو دارین، به چه نوع مخاطبی و دلیل اینکه مردم باید اون کالا رو از شما بخرن، چیه. پاسخ این سوالات رو باید داشته باشین و مکتوب کنین. چه ارزشی رو خلق می‌کنید، چه تفاوت، تمایز و مزیتی نسبت به رقبا دارید، تامین و لجستیک چی دارین، طرح کسبوکارتون چیه. سوال‌هایی از این دست را می‌تونین در کتاب‌های «کارآفرینی کماندویی»، «جعبه ابزار کارآفرینی» و «برنامه‌ریزی بازاریابی» پیدا کنین.
گام 2: یک دامنه و هاست انتخاب می‌کنید. فروشگاه ساز یا CMS انتخاب می‌کنید. در مورد In-House یا Outsource بودن تصمیم‌گیری می‌کنید.
گام 3: پس از بالا آمدن سایت، عملیات PIM (Product Information Management) رو داریم که وارد کردن اطلاعات محصولاته. بعد فرایندهای بازاریابی دیجیتال شروع می‌شن که شامل محتوا، سئو، شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات و ... هستند. طی این مسیر احتیاج به اخذ مجوزهایی هم هست، مثل اینماد و جواز کسب. من یک مجموعه ویدئو 10 قسمتی در آپارات تحت عنوان راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی دارم که در کانال تلگرام کارو‌کسب هم معرفی شده، در این دوره رایگان، تمام این مراحل با جزئیات توضیح داده شده.
سوال 3: برآیند تاکی که با آقای حقوقدان، بابت مجوز های لازم برای راه اندازی فروشگاه آنلاین داشتید قدیمی است. آیا می‌شود یک آپدیت برای آن ارائه کنید. در حال حاضر برای راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی (اگر مغازه‌ای نداشته باشیم) چه مجوز یا مجوزهایی لازم است؟
پاسخ: برای راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی باید از اتحادیه کسبوکارهای اینترنتی جواز کسب بگیرید. یک آزمون داره و یک پرونده مالیاتی باید تشکیل بدین. برخی از کسبوکارها مثل کسبوکارهای خانگی هم می‌تونن از طریق درگاه G4B.ir (اخیراً به Mojavez.ir درگاه ملی مجوزها تبدیل شده) مجوزهای لازم رو کسب کنند. این درگاه رو چک کنید، ببینین کسب‌وکار شما با اون‌هایی که اونجا ذکر شده همخونی داره یا نه. در مورد اینماد هم با مراجعه به سایت نماد تجارت الکترونیکی می‌تونید قوانین و شرایط رو به طور کامل ببینید.
سوال 4: من سایتی محتوا محور در مورد آموزش کامپیوتر دارم به نام معلم جوان و حدود دو سال پیش محتوایی در مورد معرفی فیلترشکن‌ها توی سایت قرار دادم و الان 98 درصد ورودی سایت از این صفحه هست. چند روز پیش قانونی تصویب شد که برای برخورد با فروشندگان فیلترشکن بود، بنظر شما ارزشش رو داره که این محتوا رو از روی سایت بردارم؟ چون اگه بردارم سایتم دیگه نابود میشه.
پاسخ: آیا ورودی که از این صفحه می‌گیری Convertible هست؟ شما دارین فیلترشکن می‌فروشین؟ اگر این‌طوره و ورودی‌ها مرتبطن، به خاطر قوانین جدید قطعاً دچار مشکل می‌شین و توصیه می‌کنم خطر نکنید. اگر ورودی‌ها مرتبط نیستند، بازم اون صفحه را بردار.
سوال 5: آیا شما هنوز بین پرستاشاپ و وردپرس نظرتون رو پرستاشاپ هست؟
پاسخ: تا دو سه سال پیش نظرم این بود. اما چون متخصص پرستاشاپ کم داریم و تعداد افزونه‌های پرستاشاپ محدود هست، احتمالاً گزینه‌ای مثل ووکامرس بهتره. هرچند در مورد فروشگاه‌های خیلی جدی، باهاش موافق نیستم. بعد از مدتی نیاز به Tunning پیدا می‌کنه. هرچند، برای شروع کار با تعداد محصول کم و تعداد بازدیدکننده پایین، ابزار بسیار خوبیه. اما وقتی تعداد اقلام و فروش روزانه به بیش از هزار تا می‌رسه، من پرستاشاپ رو ترجیح می‌دم. البته در چنین شرایطی، نظر من اینه که در ابعاد بزرگ نوشتن سایت از ابتدا به صورت کاملاً Optimize شده، بسیار عاقلانه‌تره. وقتی هم اونقدر فروش دارید هزینه چند صد میلیونی برای توسعه چنین کدی براتون به صرفه است.
سوال 6: آیا کار درستیه که انکرتکست و لینک‌های مقصد یک رپورتاژ که بیشتر از یکسال پیش رفتیم رو عوض کنیم؟ (با فرض اینکه صفحه سایتمون که لینک خورده دیگه برامون مهم نباشه که رتبه‌اش افت کنه)
پاسخ: خود من لینک رپورتاژها را عوض نمی‌کنم. اگر به هر دلیلی صفحه‌ای از استراتژی ما حذف بشه، اون رو در سایت خودم، بسته به کارکرد ریدایرکت Permanent یا Temporary می‌کنم. وقتی رپورتاژی می‌ریم و اون صفحه Crawl میشه، Crawl مجدد اون ممکنه چندین ماه بعد باشه، بنابراین ممکنه مدت زمان زیادی طول بکشه تا اثرگذاری یک رپورتاژ مشخص بشه.
سوال 7: برای اینکه در مباحث دیجیتال مارکتینگ عمیق‌تر بشیم چه پیشنهادی دارید؟ مثلا بعد از دیدن دوره، تصمیم دارم به صورت تخصصی بازاریایی محتوایی رو ادامه بدم، آیا دوره‌های تخصصی‌تر هم برای آموزش در دستور کار دارید؟ و به نظرتون چطور باید توی یکی از زمینه‌های دیجیتال مارکتینگ تخصصی‌تر جلو رفت.
پاسخ: بحث یادگیری به مدل T Shaped را خیلی جدی بگیرید. مثلاً شما در طول دوره در جلسه 50، دیگه با کلیات دیجیتال مارکتینگ آشنا شدین. بعد از اون، میایم یه جاهایی رو عمیق می‌شیم. در محتوا 40-30 ساعت زمان گذاشتیم. اینجا سرنخ‌های مناسب به شما داده میشه. برای عمیق‌تر شدن باید دوره‌های تخصصی رو در اون فیلد خاص بگذرونید. حالا دوره، کتاب، کارگاه یا هر مدلی که خودتون راحت هستید.
سوال 8: من صاحب یک فروشگاه لوازم گرمایشی هستم و می‌خواهم وب سایت فروشگاهی هم راه‌اندازی کنم؟ اما بین فروشگاه ساز شاپفا و وردپرس مردد هستم. لطفا راهنمایی کنید (البته من برای طراحی سایت می‌توانم از دوستانی کمک بگیرم که هزینه‌ای برایم ایجاد نشود) این دوستان بهم وردپرس را توصیه کردند. و مورد بعدی اینکه اگر از وردپرس استفاده کنم، نمی‌دونم کدوم قالب مناسب‌تره؟ تولیدکننده‌هایی که محصولاتم رو ازشون می‌خرم، در دیجی کالا و ترب و ... همون محصولات رو با قیمت بهتر از قیمت فروشِ من و یا حتی با تخفیف قرار میدن، من چه طور می‌تونم با این شرایط با اونها در فضای آنلاین رقابت کنم؟
پاسخ: در مورد سوال اول، اون ویدئوهای دوره راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی که گفتم در آپارات هست رو، به طور کامل ببینید. با جزئیات تمام موارد رو در اونها توضیح دادم. اما در مورد فیلد کاری شما (لوازم گرمایشی) که احتمالاً تجربه کار در فضای آنلاین رو نداشتین، در ابتدای کار سراغ وردپرس رفتن، پیچیدگی‌های زیادی داره. من در چنین شرایطی، فروشگاه‌سازها رو پیشنهاد می‌کنم. شما وقتی یک فروشگاه ساز رو خریداری می‌کنید، یک ساعت بعد سایت شما بالاست. ایمیل و پیامک خودش داره و فقط شما محصولات رو وارد می‌کنین. در همون حین پرونده مالیاتی رو تشکیل می‌دین و درخواست اینماد می‌کنید.
اگر درگاه پرداخت واسط هم بگیرین، عملاً در یک هفته، ده روز می‌تونین فروشگاه رو راه‌اندازی کنید. اتصال به ترب و ایمالز هم به سادگی یک تیکت زدن به پشتیبانی انجام میشه. وقتی شما تجربه فضای آنلاین و دانش فنی ندارید، اینکه بخواین یک‌باره از فضای فروش حضوری وارد فضای آنلاین بشین می‌تونه چالش‌های خیلی زیادی برای شما داشته باشه. بعد از حدود 6 ماه، یک سال که تجربه حضور در این فضا داشتین و متوجه شدین که مشتریان شما چی می‌خوان، اون وقت می‌تونین به وردپرس یا CMSهای دیگه کوچ کنید. در مورد قالب من تجربه‌ای ندارم. فکر می‌کنم وودمارت بیشتر از همه استفاده میشه.
در مورد بخش آخر سوال، فضای دیجیتال یک سری مزایا داره. سرعت در دسترسی به مخاطبان، گستره جغرافیایی قابل دسترس و شفافیت در قیمت. در فضای فیزیکی اگر خریدار می‌خواست به قیمت خوب دسترسی داشته باشه، باید می‌رفت به بورس کالایی. اما در فضای دیجیتال با یک کلیک میشه، به قیمت‌های جاهای دیگه دسترسی داشت و این بحث شفافیت قسمت خیلی مهمه.
دورنمای کسبوکارها در فضای دیجیتال بدین صورته که پیش‌بینی میشه به تدریج و در بلندمدت در فضای دیجیتال همه واسطه‌ها حذف بشن، یا نهایتاً یک واسطه باقی بمونه و تولیدکننده یا تامین‌کننده محصول یا خدمت مستقیماً به End User وصل بشه.
الان تولید‌کننده‌ها یا مستقیماً محصول رو به مصرف‌کننده می‌رسونن، یا اگر دشواری‌های لجستیکی داشته باشه، از طریق یک واسطه مثل Market Place یا Sellerهای بزرگ و جدی می‌فروشه، یعنی خرده واسطه‌ها حذف می‌شن. در مورد بخش آخر سوال، باید تحلیل فضای کسب‌وکار انجام بدین و ببینید وقتی مشتری فقط به قیمت حساس هست از چه طریقی می‌تونید ارزش افزوده ایجاد کنید که بازار رقابتی را از دست ندین.
سوال 9: با توجه به شرایط امروز، کمپین بیلبورد و تلویزیون و شبکه مجازی برای یک اپلیکیشن تو حوزه پارکینگ منطقی به نظر نمی‌رسه. چه کنیم که مردم رو در این شرایط قانع کنیم اپ پارکینگ‌یاب بریزند؟
پاسخ: الان در حال حاضر در یک شرایط عدم قطعیت هستیم. توصیه می‌کنم با توجه به شرایط فعلی، در مناطقی که مشکل جای پارک هست و نزدیک پارکینگ‌هایی که باهاشون کار می‌کنی استرابورد و تبلیغات شهرداری رو بگیری، حتی پخش تراکت‌های خلاقانه رو هم تست کنی و روی اون QR Code نصب اپ را بذاری. برای شروع ورود به بازار، اول تعدادی پارکینگ رو پیدا کنید و باهاشون قرارداد ببندین. بعد توی اون مناطق شروع کنید به تبلیغات. حتی می‌تونید یک فضایی از اون پارکینگ رو اجاره کنید. از روش Referral Marketing هم می‌تونین استفاده کنید. مثل روشی که اسنپ داره.
سوال 10: کسبوکارهای مارکت‌پلیس با توجه به حجم تنوع محصولات یا خدماتی که ارائه میدن باعث میشه که کلمات کلیدی متنوعی داشته بشن. لذا نحوه سئو کردن این طور سایت‌ها چطوریه؟
پاسخ: پلتفرم بستریه برای تبادل محتوایی بین افرادی که قصد تعامل با یکدیگر رو دارن. (محتوا هر چیزی است که پیامی رو منتقل کنه) مثل اینستاگرام، آپارات، دیوار. مارکت‌پلیس پلتفرمیه که در اون تبادل مالی بین متعاملین هم روی بستر انجام میشه. مثل دیجی‌کالا، باسلام، ایسام. در پلتفرم‌ها بخش عمده محتوا توسط تامین‌کنندگان تولید میشه. بنابراین سئوی اونها با سئوی سایت‌های شخصی و فروشگاه‌های اینترنتی متفاوته. در پلتفرم‌ها اینترنال لینک‌ها، لینک‌سازی‌های داخلی و موضوعات فنی مثل اسکیما اهمیت بسیار زیادی داره. همچنین تیم فنی در پلتفرم‌ها و مارکت پلیس‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند.
صفحات محصول یا محتوایی در مارکت پلیس یا پلتفرم هم، توسط تامین کننده تکمیل میشه. افراد باید برای این کار آموزش ببینند و یک تیم کنترل محتوا هم نیازه. همچنین خیلی بهتره که یک سری Sample یا Best Practice هم از قبل ایجاد شده باشه تا الگویی برای ایجاد محتوا توسط تامین‌کنندگان باشه. وجود محتوای باکیفیت کلید رشد پلتفرم و مارکت‌پلیس هست.
مهمه که هم نقاط قوت و هم ایرادهای رقبا و کسبوکارهای موفق را ببینید. اونها رو کامل بررسی کنید، حتی به عنوان تامین‌کننده وارد اون پلتفرم‌ها بشید تا بتونید با تمام زوایای کار آشنا بشین. در مارکت‌پلیس‌ها و پلتفرم‌ها دو نوع (User Generated Content) UGC وجود داره. یک نوعی که تامین کننده‌ها و Sellerها تولید می‌کنن. یک سمت مشتری/ مصرف‌کننده هم داریم، باید به نحوی اونها رو قانع کنیم که تولید محتوا کنند. نقطه برنده شدن مارکت‌پلیس و پلتفرم همین جاست که مشتری/ مصرف‌کننده رو هم برای تولید محتوا قانع کنه. مثل امتیازی که دیجی‌کالا برای کامنت گذاشتن روی محصولات در نظر می‌گیره. این باعث میشه که اون صفحه محصول User Engagement بسیار بالایی بگیره و رنکینگ سایت هم افزایش پیدا کنه.
معمولاً در پلتفرم‌ها و مارکت‌پلیس‌ها، تیم فنی، روی صفحات محصول، کار محتوایی انجام می‌ده و تیم سئوی روی صفحات کتگوری و لندینگ پیج‌های خاص مثل راهنمای خریدها، ارزان ترین محصول فلان و ... کار می‌کنند. معمولاً هم بلاگ نقش بسیار مهمی در صفحات خاص و لینک‌سازی داخلی روی کلمات Convertible داره. این لندینگ‌پیج‌ها مخصوص سئو هستند. در حوزه‌هایی مثل بلیط هواپیما و قطار، سلامت و مشابه این‌ها.
سوال 11: توی سایتمون چند صفحه ارائه سرویس و خدمات داریم که بعد از آدرس دامین، اسم صفحه قرار می‌گیره: Y.com/service که مستقیما روی این صفحات سئو می‌کنیم. در کنارش ساختاری برای بلاگ می‌خوایم داشته باشیم به این صورت: Y.com/category/subcategory/title. حالا مسئله‌ای که دارم این هست که اگر قرار باشه صفحه‌ای درست بشه به این شکل: Y.com/blog/category/subcategory/titleساختار url رو بهم میزنه. به نظر شما باید ساختار اول رو کنار بذاریم؟ اگر ساختار دوم رو در نظر بگیریم، خیلی طولانی نمیشه؟ اگر subcategory رو حذف کنیم و ساختار به این صورت باشه، می‌تونه بهتر باشه؟
Y.com/blog/category/title حساسیتی روی داشتن ساب کتگوری نداریم.
پاسخ: اگر حجم محتوا زیاده، داشتن ساب کتگوری می‌تونه کمک کنه. مثلاً ما در تیزلند چند کتگوری اصلی به نام پایه‌های تحصیلی داریم. بعد برای پایه اول این ساب کتگوری‌ها رو داریم: ویژه پدران، ویژه مادران، نمونه سوال و ... هر کدوم از این‌ها می‌تونن خودشون صاحب چندین ساب‌کتگوری و چند ده مطلب باشند. هر چه تعداد محتوا زیاد باشه، ساب‌کتگوری‌های بیشتری هم ممکنه نیاز باشه. اما تعداد محتوای کم نیازی به این ساختار نداره.
توصیه من اینه که در سایت‌های فروشگاهی بلاگ و URLهایی با blog/ داشته باشید. در نسخه یونیورسال گوگل آنالیتیکس، گزارش‌هایی روی کتگوری‌ها و URL قابل تولیده و میشه Goalهایی روی ساختار URL ست کرد. مثلاً اگر بخواین گزارش‌های بخش محصولات و بلاگ را به صورت جداگانه داشته باشین، کارایی داره. اینکه blog/ باشه یا کلمه کلیدی/، من ترجیح می‌دم دومی باشه.
سوال 12: در بیشتر کسبوکارها چه conversion rate و چه goalهایی رایجه در وسط قیف چون اکثرا بلاخره اخرش پول یا برگشت مشتری یا تنظیم قرار حضوری توی multilayer و الی آخر ... می‌خوان؛ ولی conversionها و Goalهای رایج که در وسط قیف یا اون اواسط مسیر مشتری اکثر کسب کار ها می‌خوان رو یه کمکی می‌کنید؟
پاسخ: یک وبینار رایگان داشتیم که در اون در مورد Lead Generation ،Funnel، مدل‌های درآمدی، Multi-Layer و Multi-Dimensional (چند منبع درآمدی داشتن) بودن را توضیح دادیم. مهمترین کاری که باید انجام بدین اینه که Funnel یا نقشه سفر مشتری رو مشخص کنید. بعد با استفاده از ابزارهایی مثل وب متریک ببینید چند نفر صفحه اصلی، کتگوری و صفحه محصول را دیدن و بعد دکمه Add to Basket رو زدن. چند نفر تا صفحه تسویه حساب رفتن، چند نفر به صفحه پرداخت بانک رفتن و پرداخت نکردن و این قیف را استخراج کنید.
بعد با تحلیل این داده متوجه می‌شید که کجا Drop یا ریزش هست و درصد ریزش دقیقاً در کدوم نقطه بالاتره و کدوم نقطه رو دسترسی دارید که بهبود بدید. بعد راهکارهای بهبود را با ابزارهای A/B Testing تست می‌کنیم.
سوال 13: برای بهبود مسیرهای ارتباطی با مشتری چه باید کرد؟ با توجه به وضعیت کنونی کشور. آیا باید به پلتفرم‌های داخلی سوئیچ کرد؟ با سوشیال مدیا که الان اصلا در وضعیت خوبی به سر نمیبره چه کنیم؟ برای مشاغل محصولاتی چه پلتفرمی رو معرفی می‌کنید؟
پاسخ: یکی از راه‌ها اینه که کلمات کلیدی حوزه کاریتون رو سرچ کنید و ببینید چه سایت‌هایی در نتایج جستجو ظاهر میشه. اگر اون سایت‌ها، ماهیت پلتفرمی و یا مارکت‌پلیسی دارند، در اونها حضور داشته باشین. همینطور می‌تونید با افراد فعال در حوزه کسبوکارتون مشورت کنید. مثلاً سایت‌های پارس سنتر و نیاز روز در یک سری از حوزه‌های کاری فعال هستند و تبلیغات دارند. حتی من کیسی دیدم که از سایت «ایستگاه» هم ورودی‌های خیلی خوبی داشته. در مورد بهبود مسیرهای ارتباطی با مشتری فارغ از زمان و مکان و شرایط، باید ببینید مشتری شما در چه کانال ارتباطی حضور داره و با اون راحته. در مورد سوئیچ و پلتفرم‌های داخلی هم وبینار آکادمی منظم در مورد مدیریت کسب‌وکار در بحران رو ببینید.
سوال 14: بهترین شبکه اجتماعی ایرانی چیست؟ برای خدمات مالی و فروش دوره؟
پاسخ: اگر منظورتون یک شبکه اجتماعی به فراگیری، مدل و امکانات اینستاگرامه، ما هنوز چنین چیزی در ایران نداریم. تا حدی میشه آپارات رو شبکه اجتماعی دونست، امکانات اینفلوئنسر مارکتینگ و اون مدل جریان‌سازی‌ها را هنوز نداره، اما در حال حاضر بیشترین حجم مراجعه به یک شبکه اجتماعی داخل ایران روی آپاراته.
پیوندها و منابع آموزشی
- آموزش سئو به صورت رایگان
- آموزش سئو به صورت رایگان
- وبینار سئو آنچه که هست آنچه که نیست
- مجموعه فایل‌های صوتی استراتژی‌های ورود به بازار در کسب و کارهای دیجیتال
- استاد کیست و چرا نباید به هر کسی استاد بگوییم؟
- دیجیتال مارکتر کیست یا چیست؟
- مجموعه ویدئوهای مدیریت بحران کسب و کار
- نقشه سفر مشتری
- راه اندازی فروشگاه اینترنتی (بخش اول)
- مفهوم Parallel Scope در بازاریابی دیجیتال
- وبینار سنجه‌هایی از سایت که رصد می‌کنیم
- کانال آپارات آقای عادل طالبی (حاوی وبینارها و ویدئوهای رایگان)
- کانال اطلاع رسانی اخبار و تقویم نمایشگاه‌های تهران و شهرستان‌ها
- وبینار لید جنریشن
- مقایسۀ نرم افزارها
- مقایسۀ ابزارهای ایمیل مارکتینگ