اعصار بازاریابی 1 - تولید

تاریخچه بازاریابی

انتخاب ابزار بازاریابی باید براساس نیازها و شرایط هر کسب‌وکار انجام شود و این موضوع اهمیت زیادی دارد. برای فهم بهتر و اجرای درست این ابزارها، ابتدا باید مفاهیم پایه‌ای بازاریابی و فلسفه مدیریت بازاریابی را درک کنیم. تاریخچه بازاریابی نشان می‌دهد که از اوایل دهه 1900، با شکل‌گیری مدیریت مدون و ورود به تولید انبوه، تحولی بزرگ در کسب‌وکارها رخ داد. این دوره که پس از انقلاب صنعتی آغاز شد، اولین تجربه‌های تولید انبوه را به همراه داشت، در حالی که پیش از آن، تولیدات بیشتر سفارشی و محدود بودند.

تولید انبوه

تولید انبوه با کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها همراه است. هزینه‌های تولید به دو دسته تقسیم می‌شوند: هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر. هزینه‌های ثابت، مانند اجاره محل کار، به حجم تولید وابسته نیستند و در هر شرایطی باید پرداخت شوند. در مقابل، هزینه‌های متغیر، مانند مصرف انرژی، با افزایش یا کاهش تولید تغییر می‌کنند. این تمایز در مدیریت هزینه‌ها، نقش کلیدی در موفقیت تولید انبوه دارد.

فرض کنید اتاقی را با اجاره ماهیانه یک میلیون تومان برای تولید خودکار اجاره کرده‌اید. هزینه تولید هر خودکار (مواد اولیه و انرژی) 10 هزار تومان است. اگر فقط یک خودکار تولید کنید، قیمت تمام‌شده آن با احتساب اجاره، یک میلیون و 10 هزار تومان خواهد بود. اما اگر یک میلیون خودکار تولید کنید، هزینه اجاره بین همه تقسیم شده و قیمت تمام‌شده هر خودکار 10 هزار و یک تومان می‌شود. این مثال نشان می‌دهد که تولید انبوه با تقسیم هزینه‌های ثابت بین تعداد بیشتری از کالاها، هزینه هر واحد را کاهش می‌دهد. در دهه 1900، تولید انبوه باعث کاهش قیمت‌ها و دسترسی بیشتر مردم به کالاهای مقرون‌به‌صرفه شد.

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های تولید انبوه در دهه 1900، تولید اتومبیل توسط هنری فورد بود. او در سال 1907، با الهام از نوار متحرک در کشتارگاه‌ها، خط تولیدی طراحی کرد که شاسی اتومبیل روی آن حرکت می‌کرد و هر کارگر بخشی از مونتاژ را انجام می‌داد. این روش، تولید را سریع‌تر و ارزان‌تر کرد. پیش از آن، اتومبیل‌ها به‌صورت سفارشی و با قیمت بالا تولید می‌شدند، اما تولید انبوه باعث کاهش قیمت‌ها و دسترسی بیشتر مردم به اتومبیل شد.

در دهه 1900، تقاضا برای خودرو و بسیاری از کالاها بسیار بیشتر از عرضه بود. اما تولید انبوه توانست این نیاز را برآورده کرده و صنایع را متحول کند. در آن زمان، تمرکز شرکت‌ها بیشتر بر تولید و عملیات مالی بود. گزارش‌های حسابداری نشان می‌دادند که فروش و دریافت پول به‌درستی انجام شده است. در غیاب واحدهای بازاریابی و فروش مدرن، فعالیت اصلی شرکت‌ها بر بهینه‌سازی تولید و مدیریت مالی متمرکز بود.

عصر تولید

در دوره‌ای که به عصر تولید (Production Age) معروف است و از دهه 1900 تا اوایل دهه 1920 ادامه داشت، تمرکز اصلی شرکت‌ها بر افزایش تولید بود. موفقیت کسب‌وکارها به تولید بیشتر وابسته بود و هرچه تولید افزایش می‌یافت، درآمد و فروش نیز بیشتر می‌شد. در این دوران، ابزارهای بازاریابی مدرن وجود نداشت و بازار کاملاً به تولیدکنندگان وابسته بود. مشتریان حق انتخاب کمی داشتند و تقاضای زیاد باعث می‌شد محصولات بدون نیاز به تبلیغات یا توجه به خواسته‌های مشتریان به فروش برسند.